چند روزی بود از صداوسیما بوی کشف سیاره ای از الماس میومد ولی آیا اسم آن الماس بود یا سیاره الماس بود و دیگه بحثی درباره ی آن نشد گفتیم شاید سیاره الماس بوده و رفتن اونو بالا کشیدنو صداشون در نمیاد و همین موضوع باعث شد تا مدیران و نویسندگان سایت جیک وپوک به دنبال این موضوع در سایت ها بگردند که آخر هم توانستند موفق بشن یک سایت معتبر به نام خبر گزاری ایمنا پیدا کنن و از آن کپی برداری کنن و در وبلاگ ما بزارن

و بقیه مطالبو در ادامه نوشته دوستمان بخونید.

راستی عکسشو بالا گذاشتیم براتون

به گزارش ایمنا، اگرچه برآورد شده است این سیاره ضخامتی کمتر از ۶۰ هزار کیلومتر یعنی تقریبا پنج برابر ضخامت زمین دارد، با این وجود اندکی انبوه‌تر از مشتری است. غلظت بالای سیاره‌ای که احتمالاً از حجم زیاد اکسیژن و کربن ساخته شده، بطور حتم نشان‌دهنده بلورین بودن آن است که این امر حکایت از این دارد که احتمالا قسمت بزرگی از این سیاره شبیه الماس است.

تیمی تحقیقاتی از استرالیا، آلمان، ایتالیا، انگلستان و آمریکا به رهبری پروفسور "متیو بیلز" از دانشگاه تکنولوژی "سویین برن" موفق به چنین کشفی شدند. آن‌ها با استفاده از تلسکوپ رادیویی "CSIRO Parkes" در استرالیا، تلسکوپ رادیویی "Lovell" در انگلیس و یکی از تلسکوپ‌های " Keck" در هاوایی ستاره‌ای غیر معمول به نام "پالسار" (تب اختر) را مشاهده کردند که به عنوان PSR J۱۷۱۹-۱۴۳۸ واقع در فاصله ۴ هزار سال نوری صورت فلکی مار در کهکشان راه شیری شناخته می‌شود.
پالسارها ستاره‌های چرخان کوچکی در ضخامت ۲۰ کیلومتری (۱۲ مایلی) هستند که پرتویی از امواج رادیویی از خود ساتع می‌کنند. در زمان چرخش ستاره امواج ساتع شده از رادیو مکرراً به دور زمین؛ جایی که تلسکوپ‌های رادیویی قادر به تشخیص الگوی منظم پالس‌های رادیویی هستند، می‌چرخند.
منجم‌ها اظهار داشتند زمان رسیدن این پالس‌ها از PSR J۱۷۱۹-۱۴۳۸ به طور معین تعدیل شده و برآورد شده که دلیل اصلی کشش جاذبه، سیاره مجاوری است که به دور پالسار در یک سیستم دوتایی می‌چرخد. این تعدیل به منجمان ثابت می‌کند سیاره‌ای به دور پالسار در ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه می‌چرخد و فاصله بین این دو ۶۰۰ هزار کیلومتر؛ کمی کمتر از خورشید، است.
اگر این فاصله کمی بیشتر بود به وسیله جاذبه پالسار از هم جدا می‌شد، همچنین ضخامت سیاره مجاور حداقل باید کوچکتر از ۶۰ هزار کیلومتر باشد. به گفته پروفسور "بینز"، با تراکمی بیشتر از سیاره مشتری که ضخامتی در حدود ۱۴۳ هزار کیلومتر دارد، غلظت بالای سیاره نشانی بر اصل آن است.
محققان اعتقاد دارند "سیاره الماس" باقی مانده یک ستاره حجیم است که بیشتر ماده‌هایش به سمت پالسار رفته‌اند. PSR J۱۷۱۹-۱۴۳۸ چیزی است که به عنوان یک پالسار یک هزارم ثانیه‌ای شناخته می‌شود؛ زیرا بسیار تند می‌‌چرخد (دورانی بیشتر از ده هزار برابر یک دقیقه)، همپنین حجمی تقریباً ۱.۴ برابر خورشید با تنها ۲۰ کیلومتر قطر دارد.
منجمان گمان می‌کنند با حدود ۷۰ درصد پالسارهای یک هزارم ثانیه‌ای که ستاره‌های ندیمی دارند، ستاره ندیمی در قالب این ستاره وجود دارد که با انتقال ماده، یک پالسار مرده قدیمی را به یک پالسار یک هزارم ثانیه‌ای تبدیل می‌کند و با سرعت بسیار زیادی به دور آن می‌چرخد. برآمد آن یک پالسار یک هزارم ثانیه‌ای تندگرد به همراه یک ستاره ندیمی منقبض است که اغلب یک کوتوله سفید است. با این وجود به دلیل این که PSR J۱۷۱۹-۱۴۳۸ و ستاره‌های ندیمی‌اش به یکدیگر بسیار نزدیک هستند، محققان عقیده دارند که ستاره ندیمی احتمالا ستاره‌ای است که لایه‌های خارجی و ۹۹.۹ درصد حجم اصلی‌اش را از دست داده است.
به گفته دکتر "مایکل کیث" ؛(CSIRO) یکی از اعضای تیم تحقیقاتی، از آن‌جایی که یک ستاره ساخته شده از عنصرهای سبک‌تر شبیه هیدروژن و هلیم برای تناسب با زمان‌های چرخش بسیار بزرگ است، این باقی مانده (سیاره الماس) تا حد زیادی اکسیژن و کربن دارد.
اگرچه تعداد زیادی "ستاره ی چشمک زن شبیه الماس در آسمان" وجود دارد، نباید انتظار داشت "سیاره‌های الماسی" هم به همچون آن‌ها معمولی باشند.
دکتر "بنجامین استپر" از دانشگاه منچستر اظهار می‌دارد که نادر بودن پالسارهای یک هزارم ثانیه‌ای با سیاره‌های مجاور متراکم، نشان می‌دهد تولید چنین سیاره‌های عجیب وغریب یک استثناست و نیاز به شرایط خاص دارد.

منبع:خبر گزاری ایمنا

هالیت ها

مقدمه :

نمک ها گروهی از کانی ها هستند که در آن ها عناصر هالوژن مانند کلر، فلوئور، برم و ید به عنوان آنیون در ترکیب آنها وجود دارد. این عناصر با یک عنصر فلزی مانند سدیم- پتاسیم- کلسیم- پیوند می خورد و از این رو پیوند میان اتم ها از نوع یونی می باشد.گاهی نیز در صورتیکه عناصر تقریباً فلز باشند نوع پیوند کووالان       می باشد. کانی های این گروه بیشتر شفاف و بی رنگ هستند و عموماً در آب محلولند.سختی کمی دارندو چگالی آن ها نیز پایین است و جلای آنها نیز شیشه ایست.

این گروه از کانی ها کانی های زیادی را شامل می شوند که تا کنون حدود 85 نوع از هالیدها شناخته شده است که تعداد محدودی از آن ها فراوان هستند که مهمترین آنها نمک طعام است. دیگر کانی فراوان این گروه سیلویت، کلرآرژلیت، کریولیت، فلئوریت و آتاکامیت هستند، که در این جا فقط به شرح چند مورد از این گروه می پردازیم.

نمک طعام یا هالیت      Halite

فرمول شیمیایی : NaCl

نام آن از لغت یونانی هالز(Halos) به معنی نمک گرفته شده است. و ساختمان آن برای اولین بار در سال 1913 توسط و.ال.براگ از طریق مطالعه با اشعه X مشخص شد. با توجه به آرایش یون ها در ساختمان نمک طعام  امکان وجود هیچ مولکولی وجود ندارد. در ساختمان این کانی یونها و کاتیون ها هرکدام با شش کاتیون و آنیون  احاطه شده اند و هم آرا اکتاهدری دارند. این کانی بصورت مکعبی دیده و ندرتاً به فرم های دیگری وجود دارد.دارای سختی 5/2 و چگالی 6/2 است. شکست آن صدفی است و دارای جلای شیشه ای می باشد .

علاوه بر شکل بلوری بصورت دانه ای و توده های متراکم نیز دیده می شود و هادی گرماست. سیستم تبلورش کوبیک است. یلورهای آن بصورت هگزائدر هستند که گاهی در وسط فرورفتگی دارند.

ترکیب شیمیایی: در ترکیب آن 3/39 % سدیم، 7/60 % کلر وجود دارد. اغلب ناخالصیهایی مانند کلریدهای کلسیم و منیزیم به همراه دارد.

خواص تشخیص:  این کانی بوسیله رخ مکعبی و طعم شورش قابل تشخیص می باشد.  رنگ شعله آن زرد است.

نحوه و محل پیدایش: 

هالیت بصورت لایه ای و یا توده های نا منظم در محیط های تبخیری تشکیل می شود و به طور معمول با ژیپس، انیدریت ، سیلویت و کلسیت همراه است. بخاطر درجه انحلال زیاد  سبب شوری آب دریا و دریاچه شده است حدود70% از نمک های دریاها ، نمک طعام می باشد.

نمک طعام در منطقه های آتش فشانی بصورت ماده حاصل از سوبلیمانسیون   آتشفشان ها دیده می شود. در سنگ های آذرین اسیدی مانند گرانیت ها و پگماتیت ها بصورت بلورهای بسیار ریز میکروسکوپی مکعبی، و اغلب بصورت آنکلاو در بلور کوارتز و برخی سیلیکاتهای دیگر مانند توپاز و بریل دیده می شود.

نمک طعام در ایران:

هالیت در بیشتر استان ها کم و بیش وجود دارد. ذخایر نمک بصورت نمک آبی و نمک سنگی است. نمک آبی از دریاچه هایی مانند ارومیه ، حوض سلطان  و دریاچه نمک استخراج می شود معادن نمک سنگی بصورت گنبدهای نمکی در استان های قم ، تهران ، فارس ، خراسان و هرمزگان دیده می شود.

میکا

 میکا اصطلاح عمومی است که به گروهی ازکانی های آلومینو سیلیکات گفته می شود. این کانی ها ساختارورقه  ای شکل دارند و از ترکیبات فیزیکی و شیمیایی مختلف تشکیل شده اند.

از نظر اقتصادی میکاهایی که رنگ روشن دارند دارای ارزش بیشتری هستند و در صنعت به دو صورت ورقه و پودر مورد استفاده قرار می گیرند. میکاهای مرغوب معمولا از پگماتیت ها استخراج می شوند .

پودر میکا از خرده ریزه های میکاهای ورقه ای تهیه می شود .

محصول فرعی در استخراج و تغلیظ فلدسپارها نیز محتوی مقدار مناسبی پودر میکا است . 

کانیهای خانواده میکا از سیلیکاتهای صفحه ای هستند که شامل :موسکویت بیوتیت فلوگوپیت لپیدولیت و ناترونیت می گردند .

موسکویت ورقه ای در پگماتیت ها و نوع پولکی در گرانیت پگماتیت ها و شیست ها پیدا می شوند . لپیدوتیت در پگماتیت های غنی از لیتیوم تشکیل می شود. فلوگوپیت به صورت رگه ای و توده ای در پیروکسنیت ها و اسکارن های منیزیم دار گزارش شده است .      

     طراحي و ساخت لباس ايمني در برابر زلزله

   مقدمه

زلزله از پديده هاي طبيعي است كه در طول تاريخ حيات بشر بارها انسان ها را به وحشت انداخته است و باعث تخريب شهرها و روستاهاي زياد همراه با تلفات انساني شديد بوده است .

 زلزله از پديده هاي طبيعي است كه در اثر عوامل مختلف درون زمين اتفاق مي افتد . اين پديده اگر در مراكز پر جمعيت رخ دهد از بلاياي طبيعي محسوب مي شود كه انسان در مقابل آن عاجز مي ماند .كشور ما جزء مناطق لرزه خيز محسوب مي شود و خطر زلزله ما را تهديد مي كند . شهر تهران كه مركزي با جمعيت زياد و تراكم بالا همراه با ساختمان هاي بلند و گوناگون در كمر بند زلزله خيز (آلپ  –هيماليا) با زلزله هاي شديد و خطرناك واقع است .

پيش بيني زلزله حتي در كشورهاي پيشرفته و صاحب دانش و فناوري بسيار ضعيف و با شك و ترديد مي باشد . بنابراين هميشه زمين لرزه هايي با شدت بالا تلفات جاني و مالي زيادي به همراه دارد . براي كاستن خسارات و تلفات زياد ناشي از زلزله ها بايد قبل از وقوع آن پيشگيري هاي لازم مورد توجه واقع شود.

فلوئوريت

تاريخچه پيدايش فلوئوريت

از فلوئوريت در صنعت به عنوان کمک ذوب (flux ) استفاده می شود و نام آن نيز از همين خاصيت گرفته شده است.

فلوئور  f l u e r e در لاتين به معنای جريان  flow است.

اولين بار نام فلو ئوريت توسط دانا (  ( Danaدر سال 1816 بکار برده شده است.

در تمدن های  يونان ُورم از فلوئوريت برای ساختن اشيا زينتی وظروف استفاده می شده است سرخ پوستان آمريکا وچينی ها تز يئناتی را روی بلورهای فلوئوريت حکاکی می کردند .

اما اولين معدنکاری فلوئوريت ، در انگلستان  درسال 1775 ودرآمريکا درسال 1823 به ثبت رسيده است .

آ.اي فرسمان دانشمند روسي اين عنصر را همه چيز خور خوانده است.

سال 1771 ميلادي، يعني سال جداسازي اسيد فلوئوريدريك را تاريخ كشف فلوئور در نظر مي‌گيرند، گرچه اين تاريخ به ندرت مورد تصديق همگان است.

در مورد نام فلوئور هم بايد گفت كه آمپر كلمه يوناني فتورس به معني مخرب را به خاطر فعاليت شيميائي شديد فلوئور انتخاب كرد. ما ديوي كلمه فلوئوراين را مشابهت با كلمه «كلراين، پيشنهاد كرد كه البته ما در فارسي به جاي اين دو، معادل فرانسه آنها يعني فلوئور و كلر را به كار مي‌بريم.

در روز 26 ژوئن 1886 ميلادي ”مواسان“ اولين آزمايش موفقت آميز خود را كه ضمن آن در اثر واكنش فلوئور با سيلسيم شعله‌اي مشاهده كرد انجام داد.

به اين ترتيب پس از انجام موفقيت‌آميز آزمايش در حضور اعضاي اكادمي پاريس همگي گواهي بر موفقيت او دادند و سال 1886 ميلادي يعني سال تهيه فلوئور آزاد سالي تاريخي، مهمتر از روزها و سالهاي تاريخي ديگر، در بيوگرافي فلوئور شد.

اين ماده در انرژي اتمي و صنايع پيشرفته كاربرد زيادي دارد.

يكي از مهمترين منابع عنصر فلوئور كاني فلوئوراسپار بوده كه از تركيب اين كاني با اسيد سولفوريك، فلوريد هيدروژن توليد مي‌شود كه ماده اوليه براي توليد تركيبات فلوئور است.

مهمترين تركيبات فلوئور، آلومينيوم‌تري فلورايد و كريوليت مي‌باشند كه در صنايع آلومينيوم سازي از اهميت خاصي برخوردارند.آلومينيوم‌تري فلورايد، كريستال سفيد رنگي است كه به عنوان مكمل الكتروليت در صنايع توليد آلومينيوم مصرف فراواني دارد

در شكل زير 2 نمونه از كاني فلوئوريت نشان داده شده است كه بر خلاف يكسان بودن سيستم تبلور داراي رنگهاي متفاوت هستند.

فلدسپات

مقدمه

 فلدسپارها یکی از متداول ترین و فراوان ترین کانی های تشکیل دهنده ی سنگ ها می باشند كه حدود 60 درصد پوسته زمین را به خود اختصاص داده اند. نام آنها از یک کلمه آلمانی به نام Feld+Spar  گرفته شده است که Feld به معنای قطعه زمین و Spar یعنی مکانیزمی که در آن کانی های روشن در سطح صاف شان می شکنند.

 از ویژگی های عمومی آن ها می توانیم سفید و روشن رنگ بودنشان ،سختی در حدود 6  و چگالی 55/2-63/2 را نام برد. وجود کلیواژ خوب در دو جهت تقریباً عمود بر هم را ذکر نماییم.  ساختمان آنها متشکل از تتراهدر های SiO4  است که اتصال آن ها بصورت داربستی است.  

از ویژگی های دیگر فلدسپات ها وجود ماکل در آنهاست که اگر ساده باشد به ماکل کارلسباد و اگر در هم باشد به ماکل مکرر معروف است. فرمول شیمیایی آنها XAl(Al,Si)3O8  می باشد که در این جا X  می تواند سدیم، کلسیم، پتاسیم و به ندرت باریم باشد.

بطور کلی فلدسپات ها در سنگ های آذرین فراوان ترند و در سنگهای دگرگونی هم دیده می شوند و در برخی موارد در سنگهای رسوبی هم دیده می شوند.

تاریخچه تولید و مصرف فلدسپات ها:

اولین محصولات شناخته شده فلدسپات به قرن 18 بر  می گردد. درست زمانیکه سرخپوستان در حین معدن کاری بخش های کائولینیتی شده فلدسپات را به انگلستان صادر می نمودند. مورد مصرف این فلدسپات ها در صنایع سرامیک بوده است.

اولین فلدسپات ها در حین معدن کاری همراه با کائولن به صورت فلدسپات  هوازده در Sylua در Jackson County  کشف شد.

اولین محصول ایجاد شده از فلدسپات در این منطقه از پیکره ی یک پگماتیت بدست آمد. 

پگماتیت ها پیکره های سنگی رایجی هستند که ترکیباتی از گرانیت دارند و شامل بخش اعظمی از کریستال های بزرگ غیر معمولی با توده هایی از کوارتز- فلدسپات و میکا می باشند.

در سال 1946 آمریکایی ها تکنیک های جدیدی را برای جدا سازی نهشته های میکا از فلدسپات بکار گرفتند که همان عمل معروف Flotation می باشد.

تقسیم بندی فلدسپات ها :

بدلیل آنکه فلدسپات ها یون های مختلف Na,k,Ca و گاهاً Ba را در ساختمان خود دارند و همچنین با توجه به شرایط دمایی خاص و وضعیت  سنگ مادر  می توان آن ها

شیشه

تاريخچه

 شيشه گري،‌ يكي از قديمي‌ترين حرفه‌هايي است كه بشر بدان اشتغال داشته است.مصري‌ها سازنده اولين اشياي شيشه‌اي بوده‌اند كه ظروف بدست امده از حفاريهاي مصر قدمت 5000 ساله دارد. روميان نيز در فن شيشه گري مهارت داشته‌اند و در اين صنعت از سايرين پيشرفته‌تر بودند. رونق شيشه سازي در نخستين ادوار تاريخ اسلامي صورت گرفته است، زيرا هنري بود كه در مساجد و زيارتگاه‌ها و تزئينات مذهبي جلوه خاص داشته و مورد استفاده قرار مي‌گرفت.   در ايران نيز ساختن شيشه قدمت چند هزار ساله دارد. و نخستين واحد ماشيني توليد شيشه ساختماني در ايران در سال 1340 شروع بكار كرد.

تركيبات سازنده شيشه

اجزاي اصلي تشكيل دهنده شيشه

 با نگاه به جدول عناصر،‌ كمتر عنصري را مي‌توان يافت كه از ان شيشه بدست نيايد، ولي سه ماده كربنات و سود، سنگ آهك و سيليس،‌ مواد تشكيل دهنده شيشه مي‌باشند. مواد شيشه ساز مورد تاييد موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران عبارتند از سيليس (SiO2)، دي اكسيد بور (B2O2)، پنتا اكسيد فسفر (P2O5) كه از هر كدام بتنهايي مي‌توان شيشه تهيه نمود.

 گدازآورها

كربنات سديم (Na2CO3)، كربنات پتاسيم (K2CO3) و خرده شيشه، سيليكات سديم و پتاسيم (K2SiO3، Na2SiO3) كه حاصل تركيب سيليس با گدازاورها مي‌باشند، در آب حل مي‌شوند و از شفافيت شيشه بتدريج كم مي‌كنند. به همين علت است كه اغلب شيشه‌هاي مصرف شده در گلخانه‌ پس از چند سال كدر مي‌شوند و نور از انها بخوبي عبور نمي‌نمايد.تثبيت كننده‌ه براي انكه مقاومت شيشه را در مقابل آب و هوا ثابت كنيم، بايد اكسيدهاي دو ظرفيتي باريم، سرب، كلسيم، منيزيم، روي به مخلوط اضافه كنيم كه به اين عناصر، ثابت كننده ميگويند.شيمي شيشهشيشه، مايعي مي‌باشد كه بسيار سرد شده است و در حرارتي پايين‌تر از نقطه انجماد ان، در حالت مايع قرار دارد و بطور عمومي، جسمي است شفاف كه نور بخوبي از ان عبور مي‌كند و پشت ان بطور وضوح قابل روئيت مي‌باشد.

زئولیت

ساختار زئوليت ها:

نام اين كاني از دو قسمت Zein به معناي جوشيدن و Litos به معني سنگ و از زبان يوناني مشتق شده است. اين گروه كاني ها در قرن هجدهم توسط يك كاني شناس سوئدي به نام اكسل فردريك كرونستد براي اولين بار مشاهده و شناسايي شده اند . زئوليت ها آلومينوسيليكات هايي آبدار از قلياها و فلزات قليايي زمين هستند كه با ساختمان باز خودشان را با گستره ي وسيعي از كاتيونها وفق مي دهند.

اين گروه از  كاني ها داراي ساختمان نفوذپذيرند وجود كانال ها در اين گروه كانيها سبب وزن مخصوص پايين آنها شده است. كاتيون ها به دليل وجود اين ساختمان مي توانند به راحتي با ساير كاتيون هاي موجود در محلول جايگزين شوند. زئوليت ها تا 500 درجه سانتيگراد پايدارند اما در صورت حرارت دادن با درجه حرارت بالا مقدار زيادي آب خودشان را از دست مي دهند اما دوباره در شرايط مناسب خودشان را بازسازي مي كنند و به حالت اولشان بر مي گردند. بعضي از انواع زئوليت ها در شرايط قليايي و عده اي ديگر در محيط اسيدي پايدارند. همچنين زئوليت ها در برابر تشعشعات يونيزه شده نيز مقاومند و مي توانند براي جذب سطحي كاتيون هاي راديواكتيو بكار روند.

150 نوع زئوليت وجود دارد كه از اين ميان 48 نوع از آنها طبيعي و بقيه مصنوعي هستند. 40گونه زئوليت طبيعي در طول 200 سال اخير شناخته شده اند كه اكثراً شامل آنالسيم يا آنالسيت، شابازيت، كلينوپتيلوئيت ، اريونيت، فريريت، هيولانديت،لائومونتيت، موردنيت و فيليپسيت مي باشند. زئوليت هاي طبيعي به ندرت خالص و بواسطه وجود ساير كانيها داراي ناخالصي اند از جمله اين كاني ها مي توان به انواع فلزها ، كوارتز  و ساير انواع زئوليت ها اشاره كرد.

يك اتم سيسليس يا آلومينيوم در وسط با چهار اتم اكسيژن تركيب مي شود و ساختار تتراهدري تشكيل مي گردد.

تتراهدرها از نظر شيميايي خنثي هستندSi⁺⁴,4O^-.

اماAlO₄ خنثي نيست،4O^- Al⁺³ و داراي يك بار منفي است كه اين بار منفي توسط ورود كاتيون ها به ساختمان از بين مي رود. اين كاتيون ها بسيار متحركند و مي توانند با ساير انواع كاتيوني جا به جا شوند. از جمله كاتيون هايي كه مي توانند در زئوليت ها جايگزين شوند سديم ، پتاسيم، باريم و كلسيم و از گروه هاي مولكولي بزرگ آب،  يون آمونيا و نيترات هستند. سپس چهار وجهي ها از گوشه ها با هم اتصال برقرار مي كنند . اين ساختار مي تواند داراي قفس ها، سوراخ و يا كانالهايي كوچك باشد بر اساس اندازه آن ها ، اندازه مولكولهايي كه مي توانند در ساختار وارد شوند مشخص مي گردد . بطور متوسط اندازه اين كانالها بين 3 تا 10 انگستروم مي باشد.از بين ساختارهاي مختلف زئوليت ها 3 ساختار گستردگي بيشتري دارند . اين سه ساختار عبارتند از:

ساختار زنجيرمانند : بلورهاي آن سوزني شكل هستند مثل ناتروليتها

ساختار ورقه اي شكل: جاييكه بلورها صافند و بصورت تكي يا جدول مانند قرار گرفته اند. اين گروه داراي كليواژند مثل هيولانديت

ساختار اسكلتي : بلورها در بعد ، بيشتر يكسانند مثل شابازيت

دیرگدازها

مقدمه:

برای کلیه ی کشورهای پیشرفته ی دنیا مواد نسوز در صنعتی کردن آنها نقش مهم و اساسی دارد. این روزها مصرف کلی فولاد در یک کشور میزان رشد و توسعه ی آن به شمار می رود. جهت تولید و ساخت فولاد با هر آلیاژ فولادی و غیر فولادی، مواد نسوز یک فاکتور مهم و اساسی می باشد.در صنایع دیگر از جمله نیروگاههای تولید بخار ، سیمان، انرژی اتمی ومواد شیمیایی همه به مواد نسوز در یک مرحله از چند مرحلهِء پروسه تولید نیاز دارند.

تعریف دیرگدازها

دیرگدازها به موادی اطلاق میگردد که نقطه خمیری شدن انها بالا تر از 1520 درجه و دارای مقاومتهای حرارتی، مکانیکی، شیمیایی و سایشی مناسب باشند.عناصر دارای خاصیت دیر گدازی عبارتند از : آلومینیوم،سیلیسیم،منیزیم،کلسیم،کرم،زیرکونیم،برلیم،سزیم ،تانتالیم ،لانتانیم و توریم.عناصر فوق به صورت ترکیب در ساختمان کانیها یافت  می شوند.

به عنوان مثال عنصر آلومینیوم در کانیهای کرندوم، بوهمیت، گیبسیت، آندالوزیت، سیلیمانیت و غیره  یافت می شود. مهمترین مصرف دیرگدازها در صنایع فولاد است. تمامی صنایعی که با حرارت بالاتر از 1000 درجه سانتیگراد سرو کار دارند به مواد دیر گداز احتیاج دارند.
از این رو می توان گفت دیرگدازها  از جمله مواد راهبردی هستند که استفاده صحیح از آنها امری گریز ناپذیر است.

نقش دیرگدازها

1- صیانت از بدنه کوره ها، مجاری تصفیه ای ومخازن شیشه ای از تاثیر شعله یا مواد مذاب و گداخته.

2-کاهش میزان و مقدار انتقال حرارت به خارج.

3-جذب حرارت وانتقال آن به مواد گداخته.

خواص فیزیکی وشیمیائی مواد نسوز

در میان خواص قابل محاسبه واندازه گیری مواد نسوز، وزن مخصوص، دانسیته فله وتخلخل در شرایط محیط را می توان نام برد.دانسیته، مقاومت و تخلخل محصولات پخته شده به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله نوع، کیفیت، اندازه، میزان آب مخلوط در زمان قالب گیری، فشار قالب، درجه حرارت وزمان پخت در محیط کوره را می توان نام برد.

وزن مخصوص: میزان و درجه تغییرات شبکه کریستالی است که در اثر پختن اتفاق می افتد. به عنوان مثال وزن مخصوص زیر 2.3 در آجرهای سیلیسی نشان می دهد که آجر در درجه حرارت بالا و زمان کافی پخت شده است.
دانسیته فله: بیان کننده وزن در هر فوت مکعب است.
تخلخل: میزان تخلخل مواد نسوز روی مقاومت آنها در برابر سرباره ها و فلاکس ها، نفوذپذیری در برابر گدازه ها و نهایتا هدایت حرارتی آنها موثر است.